پیش‌بینی ۶۴ کارشناس بورس از قیمت دلار پسابرجام

الان یا هیچوقت؛ این را صدراعظم آلمان چند روز پیش در وصف احیای توافق هسته‌ای ایران گفت. مذاکرات وین طی دو هفته گذشته به گفته حاضران در آن، پیشرفت اساسی را تجربه کرد. هر چند اصلی‌ترین گره‌ها همچنان باز نشده‌اند. نماینده روسیه در مذاکرات وین احتمال توافق تا پایان فوریه (۹ اسفند) را بالا می‌داند. وال‌استریت ژورنال نیز دوشنبه شب نوشت به گفته دیپلمات‌ها توافق نزدیک است و حتی ممکن است تا یکی دو روز آینده به دست آید.

بورسان ابتدای هفته جاری از کارشناسان بازار سهام پرسید احتمال رسیدن به توافق را چقدر می‌دانند، کف قیمت دلار را با احیای برجام در چه محدوده‌ای پیش‌بینی می‌کنند و در صورت حصول توافق، چه تغییراتی در سبد سرمایه‌گذاری خود اعمال خواهند کرد. این نظرسنجی در روزهای شنبه و یکشنبه انجام شد.

در ادامه، نظرات تکمیلی ۴ کارشناس بازار سهام فردین آقابزرگی، داریوش روزبهانه، پیمان حدادی و حبیب‌الله فدایی را نیز در خصوص این سوالات می‌خوانید.

۸۱ درصد خوشبین به احیای برجام

از میان ۶۴ شرکت‌کننده در این نظرسنجی ۵۲ نفر معادل ۸۱.۳ درصد معتقدند مذاکرات وین به توافق ختم خواهد شد. ۱۲ نفر (۱۸.۸ درصد) نیز خلاف آن را انتظار دارند.

فردین آقابزرگی یکی از کارشناسانی که به این سوال پاسخ منفی داده است در توضیح به بورسان گفت: «تصور ما از امضای برجام آن است که کل تحریم‌های اقتصادی برداشته شود. در صورتی که وقتی ابعاد اقتصادی و غیراقتصادی توافق مبهم است، ما با چه مفروضاتی نتیجه‌گیری می‌کنیم که توافقات برجام شکل گرفته است؟ کمااینکه از سال ۹۴ که قرارداد اولیه برجام امضا شد تا این لحظه افزایش حجم نقدینگی، افزایش قیمت دلار و وضعیت رشد اقتصادی، همه پارامترها نشان‌دهنده آن است که هیچ تاثیر مثبتی نداشتیم. لذا اعتقاد دارم آنچه را که ما اسم آن را امضای قرارداد می‌گذاریم خواسته‌ها و ایده‌آل‌های اغلب فعالان بازار سهام است؛ گویی که با برجام کلیه ابرهای سیاه در یک فاصله کوتاه از بین می‌رود و فضا دگرگون می‌شود»..

بیشتر بخوانید:معتبرترین صرافی لندن با بهترین قیمت پوند

کف قیمت دلار پس از توافق کجاست؟

۳۹ نفر معادل حدود ۶۱ درصد شرکت‌کنندگان این نظرسنجی معتقدند کمترین قیمتی که دلار پس از احیای برجام تجربه خواهد کرد بین ۲۲ تا ۲۵ هزار تومان خواهد بود.

۲۵ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی بورسان، کف قیمت دلار پساتوافق را بین ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان پیش‌بینی کردند.

از سوی دیگر، حدود ۱۱ درصد این کارشناسان بورسی کف قیمت دلار را بین ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان به عبارتی در محدوده کنونی نرخ ارز تخمین زدند.

در این نظرسنجی، تنها ۲ نفر از ۶۴ شرکت‌کننده کف قیمت دلار پس از احیای برجام را کمتر از ۲۰ هزار تومان برآورد کردند. از سوی دیگر، گزینه «بیشتر از ۲۷ هزار تومان» هیچ رایی نیاورد؛ بنابراین می‌توان گفت هیچکدام از کارشناسان عقیده ندارند که احیای برجام اکنون در قیمت دلار به طور کامل پیشخور شده باشد.

انتظار ارزپاشی، علت دلار زیر ۲۲ هزار تومان

حبیب‌الله فدایی، کارشناس بازار سرمایه که کف قیمت دلار را بین ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان پیش‌بینی کرده در توضیح به بورسان گفت: «با احیای برجام، یک شوک روانی وارد بازار ارز خواهد شد. تجربیات دولت‌های قبلی نشان می‌دهد دولت با دسترسی به منابع ارزی، شروع به دلارپاشی خواهد کرد و اجازه رشد متناسب با تورم داخلی و جهانی به دلار داده نمی‌شود. بنابراین انتظار دارم در فاز اول یک کاهش هیجانی به سمت پایین تا سطح ۲۳ یا حتی ۲۲ هزار تومان خواهیم داشت. اما بعید می‌دانم در این سطح پایدار باشد و احتمالا دوباره به محدوده ۲۵ هزار تومان برمی‌گردد».

۶ استدلال کارشناسان برای دلار بالای ۲۲ هزار تومان

داریوش روزبهانه، کارشناس بازار سهام در خصوص آنکه چرا کف قیمت دلار بین ۲۲ تا ۲۵ هزار تومان خواهد بود می‌گوید: «در حال حاضر با سال‌هایی که در آن‌ها اخبار خوب سیاسی می‌توانست قیمت دلار را کاهش دهد بسیار فاصله گرفته‌ایم. اولا، عموم و فعالان بورس به خوبی می‌دانند که وضعیت ترازنامه بانک مرکزی به چه شکل است و این دلارها قبلا مصرف شده و اثرات پولی خود را بر اقتصاد گذاشته است. ثانیا، می‌توان پیش‌بینی کرد حجم نقدینگی با سرعت کنونی رشد آن، در پایان ۱۴۰۱ به ۶ میلیون میلیارد تومان برسد یا از این سطح عبور کند. با چنین رشدی در نقدینگی، تورم ۳۰ درصدی و اینکه انتظار نمی‌رود ساختار تامین مالی دولت برای کسری بودجه تغییر بنیادی داشته باشد، کف دلار را بسیار محکم می‌بینم. ممکن است یک شوک در کوتاه‌مدت ایجاد شود، اما بسیار کوتاه‌مدت خواهد بود به صورتی که نمی‌توان روی آن استراتژی خاصی چید. در واقع کف قیمت دلار برای من بسته اما سقف آن باز است. با این حال توافق به دولت این اجازه را می‌دهد که دلار را حوالی ۳۱-۳۲ هزار تومان باثبات نگه دارد».

پیمان حدادی، کارشناس بازار سهام هم که این محدوده را برای کف قیمت دلار پیش‌بینی کرد چنین استدلال می‌کند: «ارزش اقتصادی قیمت دلار در محدوده ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان است. از طرف دیگر، رفتاری که ما از بانک مرکزی در ماه‌های اخیر دیدیم این است که خیلی علاقه‌ای به کاهش قیمت ارز نیمایی ندارد. نکته دیگر آنکه شخصا پیش‌بینی می‌کنم ارز ترجیحی در بودجه ۱۴۰۱ حذف شود که باعث می‌شود کف قیمت دلار در محدوده ۲۳-۲۴ هزار تومان باشد. از همه مهم‌تر با توجه به تجربه‌ای که الان مسئولین بانک مرکزی ما نسبت به سال‌های گذشته دارند، کاهش قیمت ارز باعث خروج سرمایه از کشور می‌شود. به خصوص به نظر می‌رسد توافقی که انجام خواهد شد تا پایان دولت فعلی آمریکا خواهد بود؛ لذا اگر این اتفاق بیفتد و کاهش قیمت ارز داشته باشیم، حتما خروج سرمایه از کشور خواهیم داشت. بنابراین بعید می‌دانم متولیان بانک مرکزی و سیاست‌های ارزی بگذارند قیمت ارز کاهش زیادی پیدا کند».

فردین آقابزرگی، دیگر کارشناس بازار سهام اما انتظار دارد دلار پس از احیای برجام زیر ۲۵ هزار تومان را تجربه نکند و گزینه ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان را انتخاب کرده است. او در گفت‌وگو با بورسان توضیح داد: «دلار ممکن است به شکل ظاهری با موضوع برجام ارتباط روانی داشته باشد، اما ارتباط ملموس اقتصادی آن برمی‌گردد به سایر متغیرها از جمله افزایش فزاینده حجم نقدینگی در مقایسه با بنیه اقتصادی ما. از لحاظ تاثیر مقطعی و کوتاه‌مدت روانی می‌توان گفت همین شوکی که در دلار در کانال ۲۶ هزار تومان می‌بینیم ناشی از گفته‌ها و شنیده‌های مرتبط با امضای توافق برجام است».

بیشتر بخوانید: پوند دانشجویی چیست؟ چطور پوند دانشجویی دریافت کنیم؟

بورسی‌ها بعد از برجام بیشتر سهم می‌خرند

یکی از نتایج جالب نظرسنجی آن بود که اکثر کارشناسان (۸۷.۵ درصد) اشاره داشتند پس از احیای توافق هسته‌ای سهم سهام از پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را تغییر نخواهند داد یا افزایش می‌دهند. به طوری که حدود ۶۱ درصد تغییری در سهم سهام نخواهند داد، ۲۶.۶ درصد آن را افزایش داده و تنها ۱۲.۵ درصد آن را کاهش می‌دهند.

آن دسته از کارشناسانی که گفتند توافق هسته‌ای موجب خواهد شد سهم سهام را در پرتفوی خود تغییر دهند (چه افزایش و چه کاهش)، به صورت میانگین حدود ۴۵ درصد تغییر در سهم سهام ایجاد خواهند کردند.

از این کارشناسان همچنین پرسیدیم که در شرایط رفع تحریم‌ها سرمایه خود را با چه سهمی بین هر کدام از بازارهای سهام، درآمد ثابت (سپرده بانکی)، دلار و طلا، مسکن و رمزارز تخصیص خواهند داد. میانگین پاسخ تمام کارشناسان شرکت‌کننده در نظرسنجی را در تصویر زیر می‌بینید.

حبیب‌الله فدایی که می‌گوید با احیای برجام سهم سهام از سبد سرمایه‌گذاری او کاهش خواهد یافت، چنین استدلال می‌کند: «بر اساس تجربه در دور قبلی بعد از احیای برجام چندین ماه رکود داشتیم. این رکود توأم با کاهش قیمت‌ها در بازار سهام بود. ترجیح بنده این است که مقداری از سهم سهام کاسته و به درآمد ثابت افزوده شود تا این دوره رکود پشت سر گذاشته شود».

فدایی در پاسخ به اینکه طول دوره رکود سهام چقدر خواهد بود گفت: «در دور قبل تیر ۹۴ امضای برجام را داشتیم و این دوره رکود تقریبا تا انتهای سال طول کشید؛ یعنی نزدیک به ۸ ماه. به نظر من این بار می‌تواند کمی متفاوت از قبل باشد، چراکه سهم‌ها غالبا ریزش‌های خوبی را تجربه کردند و سهم‌های بسیار زیادی بیش از ۵۰ درصد ریزش داشتند. بنابراین عقیده دارم این بار مدت زمان رکود مذکور کوتاه‌تر خواهد بود».

داریوش روزبهانه اما می‌گوید با احیای برجام سهم سهام را افزایش خواهد داد و علت اقبال به بورس را چنین توضیح می‌دهد: «فعالان بورس ظرف حدود ده سال اخیر عادت کرده‌اند محرک رشد بازار سهام عمدتا دلار باشد. اما اگر توافق شود، رشد بازار تحت تاثیر دلار نخواهد بود. بلکه متغیرهایی که فشار را از بهای تمام‌شده شرکت‌ها برمی‌دارند، متغیرهای بنیادی (همچون دسترسی به مواد اولیه) اشتهای ریسک را بالا خواهد برد».

پیمان حدادی نیز از دیگر کارشناسانی است که می‌گوید بعد از توافق بیشتر در بازار سهام سرمایه‌گذاری خواهد کرد و تصریح می‌کند: «به نظر می‌رسد که سطح ریسک‌پذیری در کل جامعه مقداری افزایش می‌یابد که پول‌ها را به سمت بازار سهام سوق خواهد داد؛ بازاری که طی یکی دو سال گذشته نسبت به سایر بازارهای موازی کاهش داشته و فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاری است. از طرف دیگر به علت ثابت یا کم‌نوسان ماندن قیمت ارز، قاعدتا نوسان خاصی در بازارهای رقیب نخواهیم داشت. به همین دلیل سرمایه‌ها تا حدودی به جز سپرده بانکی احتمالا به بازار سهام منتقل شوند. ثانیا گشایش‌های ناشی از برجام می‌تواند بر روند عملیاتی بسیاری از صنایع اثر مثبت گذاشته و باعث رشد قیمت سهام شود».

فردین آقابزرگی که می‌گوید سهم بازار سهام از پرتفوی او بدون تغییر در سطح ۵۰ درصد خواهد ماند مبنای استدلال را چنین توضیح داد: «بازارها مثل ظروف مرتبطه با هم نوسان دارند و طی سنوات میان‌مدت و بلندمدت معمولا یکی از بازارها پیشروست که اغلب سهام بوده است. اما امسال تا این لحظه سایر بازارها ۱۰ الی ۲۰ درصد بازدهی داشتند و حتی شاخص‌های خرده‌فروشی مثل قیمت خودرو یا حتی املاک خاص بیش از ۳۰-۴۰ درصد رشد داشتند، اما بازار سرمایه جامانده است. بنابراین به دلیل جبران این عقب‌ماندگی که ناشی از ذهنیت منفی سال ۹۹ است، بیشترین بخش پرتفو را به سهام اختصاص می‌دهم».